Alternatieve zoetwaterbronnen binnen de zoute kustgebieden
Dow Terneuzen gebruikt ongeveer 60.000 m³ zoetwater per dag. Maar liefst 75% hiervan wordt al verkregen door gebruik en hergebruik van lokale waterstromen (zie project De Biox; afvalwater zuiveren en hergebruik). Ons doel is om in 2025 de primaire bron voor drinkwater niet meer nodig te hebben door alleen gebruik te maken van lokale waterstromen. Dow werkt hiervoor samen in verschillende onderzoeksprojecten.
De bedoeling van het Interreg2Zeeën-programma is het ondersteunen en ontwikkelen van het 2 Zeeën-gebied, waar de natuurlijke hulpbronnen worden beschermd. In dit geval richt het FRESH4Cs-project zich op de bron van zoet water.
Seizoensgebonden problemen
De laatste jaren komen lange droogtes in de zomer steeds vaker voor. Ondanks dat we een goed watersysteem hebben, kan het gebeuren dat we in de toekomst watertekorten hebben. Deze problemen duiken steeds vaker op, niet alleen bij Dow, maar ook bij omliggende boeren en andere grootverbruikers. Dit terwijl het overtollige water dat in de winter valt, afwatert in de zee. Naar verwachting worden de zomers droger en de winters natter, dus het vinden van een oplossing hiervoor wordt in de toekomst nog belangrijker. Om die oplossing te vinden, hebben we de krachten gebundeld met boeren uit de grensgebieden.
De zoetwatervoorziening in deze gebieden kan als een seizoensgebonden probleem worden beschouwd. Het hoofddoel van het FRESH4Cs-project is het ontwikkelen van een duurzame zoetwatervoorziening het hele jaar door. Dit moet oplossingen bieden voor de verschillende watergebruikers in laaggelegen kustgebieden en een alternatief bieden voor het gebruik van overbelaste, diepere waterafvoerende lagen of lange afstandswatervoorziening via pijpleidingen.
Zo werkt Fresh4Cs
De oplossing ligt misschien wel onder de grond. In oude kreekruggen (dit is een hoger gelegen gebied in een voormalig getijdengebied) zijn zoetwaterbellen aanwezig, waar een aantal boeren hun water uit halen. Niels Groot, Waterspecialist bij Dow: “Die bubbels kunnen eventueel aangevuld worden met overtollig zoet oppervlaktewater. Zo zorgen we ervoor dat het niet terug stroomt naar de zee, maar in de buurt blijft voor wanneer het droger is. We zoeken naar ondergronden met zoetwaterbellen die geschikt zijn om uit te breiden. De boeren zoeken naar manieren en faciliteiten om dat te doen. Hiermee spreiden we het risico en delen we de winst als het lukt. Zo ontstaat er een win-winsituatie.”
Er zijn vijf proeflocaties in Nederland, België en Groot-Brittannië op gezet om alternatieve methodes voor zoetwatervoorziening te installeren en te testen. De verschillende methodes omvatten gecontroleerde lading, opslag en herverdeling van de waterafvoerende laag. De proeflocaties zullen ten goede komen aan lokale belanghebbenden op het gebied van water. Dit zijn onder meer waterbeheerders (publiek of privaat), waterbedrijven en watergebruikers zoals boeren, toerisme, industrie en drinkwaterproductie.
Carmen Huth, Projectleider FRESH4Cs bij Dow: “Bij Dow is er binnen het huidige project interesse in het verkennen van mogelijkheden voor het ondergronds opslaan van zoetwater in de regio Braakman Zuid (Op de grens van Nederland en België). Overtollige regenval in de wintermaanden kan worden opgevangen en tijdelijk worden opgeslagen voor gebruik door landbouw en industrie tijdens periodes van schaarste.”
Begin 2022 is de proef gestart. Dit in samenwerking met een aantal lokale partijen, zoals Evides, waarvan de aanvoer van water uit hun bassins wordt gebruikt, een lokale boer en HZ University of Applied Sciences. Niels: “Sinds afgelopen zomer hebben we bij een van die boerenbedrijven een demonstratieterrein opgezet. In de winter gaan we water infiltreren in de ondergrond. Met andere woorden, de zoetwaterbubbel die er al is laten we groeien. Komt er bijvoorbeeld een droge periode in april, mei of juni? Dan kunnen we er water uit halen.” Deze proef zal moeten uitwijzen of en hoe het werkt, zodat het later op grotere schaal kan worden ingezet. “Er zijn meerdere boeren in de regio geïnteresseerd om mee te doen aan dit concept. In de toekomst is er potentie om een vorm van samenwerking aan te gaan met minimaal tien tot twaalf boeren uit de grensregio. Het demonstratieproject loopt af in 2022, daarna kunnen we evalueren en kijken hoe we hiermee verder kunnen.” Parallel aan de pilot wordt een grootschalige haalbaarheidsstudie uitgevoerd, waarbij zowel technische als sociaal-economische aspecten aan de orde komen.
Op 30 maart 2022 organiseerden we een geslaagde workshop, die later in het jaar gevolgd zullen worden door een sessie op een boerderij. Ten slotte zal er een laatste workshop zijn om de demo resultaten te presenteren en een preview te geven van de implementatie op volledige schaal. Het projectteam wil stakeholders in de regio inspireren om deel te nemen en/of dit project te ondersteunen. Het FRESH4Cs-project loopt in maart 2023 af.
Kijk de video
