Een kleurrijk schouwspel boven de koeltoren
Misschien valt het je niet meer op, maar regelmatig nemen de wolken in de lucht prachtige kleuren aan. Zelfs boven onze koeltoren is het op sommige momenten een waar spektakel met oranje of rode pluimen van waterdamp. Hieronder leggen we uit waarom en hoe dit fenomeen ontstaat.
Hoe ontstaan wolken?
Het lijkt heel vanzelfsprekend dat er wolken zijn. Maar hoe komt het dat we de ene keer een strakblauwe lucht zien en er de volgende ochtend een grijs wolkendek is? Wolken ontstaan door de condensatie van waterdamp in de lucht. Als warme lucht stijgt, koelt deze af en verandert de waterdamp in kleine waterdruppels of ijskristallen. Deze verzamelen zich rond hele kleine (microscopische) deeltjes, zoals stof, en vormen samen wolken. Daarnaast hebben de luchtdruk en luchtvochtigheid ook invloed op het ontstaan en de vorm van wolken.
De wolkenfabriek
Voor de pluim die soms boven onze koeltoren te zien is, geldt eigenlijk hetzelfde principe als voor wolken. In 2001 werd de komst van een koeltoren noodzakelijk, na de realisatie van de derde kraker.*
De koeltoren is 72 meter hoog en heeft een diameter van 55 meter. Om onze processen te koelen gebruiken we water. In de koeltoren wordt het opgewarmde koelwater van de krakers terug afgekoeld door de koude, droge buitenlucht die vanuit het onderste deel van de koeltoren wordt aangevoerd. Een deel van dit warme koelwater verdampt en stijgt op en is mogelijk als een pluim boven de koeltoren te zien. De pluim bestaat alleen uit waterdamp, is niet vermengd met andere stoffen en daardoor niet schadelijk voor het milieu. Het restant van het koelwater wordt opgevangen onder in de koeltoren om uiteindelijk opnieuw gebruikt te worden. Afhankelijk van de weersomstandigheden en de temperatuur kan deze pluim groter of kleiner zijn. Wanneer de luchtvochtigheid laag is, zal de damp snel verdwijnen. Dan zie je een geen of een kleine pluim. Als de luchtvochtigheid hoog is en er bijvoorbeeld weinig wind staat, dan zal de pluim niet snel verwaaien. Er is dan een grote pluim van waterdamp te zien.
Wolken in allerlei kleuren
De pluim heeft meestal een witte kleur, maar hoe kan het dat deze ook grijs kleurt en op andere momenten een oranje of rode gloed heeft? Hiervoor is een hele logische verklaring en het heeft volledig te maken met hoe de zon op de wolken, of in het geval van de koeltoren op de pluim van waterdamp, schijnt. De kleur van het zonlicht lijkt wit te zijn, maar het is een verzameling van kleuren. Het beste zie je dat bij een regenboog. Wanneer er geen wolken zichtbaar zijn, zweven er nog steeds kleine deeltjes door de lucht, zuurstof en stikstofmoleculen, maar ook kleine stofdeeltjes of waterdruppels. Als het licht van de zon op de deeltjes valt wordt het naar alle kanten weerkaatst, het blauwe licht wordt het meest weerkaatst waardoor je een blauwe hemel ziet. Tijdens een zonsopkomst of -ondergang staat de zon lager en legt het zonlicht een lange weg af. Het blauwe licht wordt nog meer verstrooid, zodat we dit nauwelijks meer kunnen waarnemen. Maar dat geldt niet voor rood en dat is dan de kleur die we zien. Wanneer er wolken zijn, nemen deze de kleur aan die ons op dat moment bereikt. De dikte van een wolk is vervolgens bepalend of wij een grijze lucht zien of een mooie oranje of rode wolk.
* Het krakercomplex is het kloppend hart op ons terrein. De krakers zijn de start van ons productieproces. Hier wordt Nafta of LPG - een ruw olieproduct - verhit tot boven de 800 graden celcius. De moleculen in de grondstof worden door de hitte letterlijk uit elkaar ‘gekraakt’ en vallen in verschillende moleculen uiteen. Met het kraakproces zetten we nafta en LPG om in basisgrondstoffen zoals ethyleen, propyleen, benzeen en butadieen en worden gebruikt om plastic producten en chemicaliën te maken.
