Steel2Chemicals – de aanleiding
Eigenlijk geldt het voor een hele hoop ketens in de wereld: het afval van de een is ‘het voedsel voor de ander'. Dat was eigenlijk ook de basis voor de samenwerking die leidde tot het Steel2Chemicals project. Onder de vlag van het Smart Delta Resource programma ging een consultancy bureau op zoek naar hoe bedrijven in de omgeving elkaars ‘restproducten’ konden gebruiken als ‘grondstof’. Wat bleek? Tussen twaalf grote bedrijven in de regio bleken er maar liefst 180 synergiën mogelijk. In potentie konden deze bedrijven elkaar dus op veel verschillende manieren helpen. Wat voor de één geld kostte om af te voeren, daar betaalt de ander juist voor om te gebruiken. En als bijvangst: het bespaart ook enorm veel energie.
De voorgeschiedenis
Het gebruik van synthesegas gaat al ver terug, veelal bekend onder de naam stadsgas. Dit gas werd gewonnen uit kolenvergassing en gebruikt voor warmte en licht. De chemie maakte daar begin van de 20ste eeuw ook gebruik van als grondstof, totdat de industrie overschakelde naar olie als goedkoper en flexibeler alternatief. De prijs van olie fluctueert; in de jaren ’70, maar ook rond 2012 was de olie erg duur. En zoals bij de benzinepomp benzine duurder wordt als de olie duurder wordt, zo werden de grondstoffen van Dow automatisch ook duurder. En daarmee de producten. Om minder afhankelijk te zijn van de prijsschommelingen van olie en in combinatie met de zoektocht naar duurzamere oplossingen besloot men om opnieuw naar (synthese)gas kijken als grondstof. Maar dat moest op een andere manier gewonnen worden dan uit kolenvergassing.
Synthesegas
Synthesegas is een belangrijke alternatieve grondstof voor het productieproces van Dow. Je kunt het maken uit kolen, maar ook uit aardgas, uit biomassa en uit afval. De eerste projecten om synthesegas om te zetten in producten, ontstonden in 2005, 2006 in het laboratorium van Dow in Terneuzen. Die zijn uitgegroeid tot een heel programma dat vandaag de dag nog steeds loopt. Alles gebaseerd op synthesegas, maar dit gas wordt op dit moment nauwelijks nog gemaakt in Europa.
Steel2Chemicals als ultiem synergetisch project
Voor synthesegas hebben we koolmonoxide (CO) en waterstof (H) nodig. Waterstof hebben we in Terneuzen zelf, maar we hebben geen koolmonoxide. In de hoogovens van ArcelorMittal (AM) worden echter grote hoeveelheden koolmonoxide en kooldioxide (CO2) gevormd. Die gaat als CO2 de lucht in, de CO mag niet de lucht in, omdat het giftig is, dus die wordt verbrand in een energiecentrale in Zelzate. Dat proces maakt dat het produceren van staal vanwege de CO2-uitstoot een grote duurzaamheidsuitdaging.
Niet in de atmosfeer, maar in een plastic fles
Als Dow de koolmonoxide van ArcelorMittal kan gebruiken in de productie van synthesegas, dan slaan we twee vliegen in één klap. Dow wordt minder afhankelijk van olie als grondstof én ArcelorMittal heeft minder CO2-uitstoot. Lang verhaal kort: de koolmonoxide die vrijkomt bij de staalproductie hoeft niet meer als CO2 de lucht in te gaan, maar kan bij Dow in het proces worden gebruikt als koolstofbron. De koolstof gaat van Steel naar Chemicals en wordt opgeslagen in materialen in plaats van in de atmosfeer. Een mooi voorbeeld van industriële symbiose in dienst van de circulaire economie.
